Podatki na działalności gospodarczej – wszystko, co musisz wiedzieć, zanim wystartujesz (wpis gościnny)

Tak, chcę być przedsiębiorcą! Zakładam własną firmę! Mam pomysł, kapitał, wiem jak założyć działalność, tylko co z tymi podatkami? Jaki podatek wybrać? Czy muszę być VATowcem? A co z kasą fiskalną? 

Tym wpisem rozwieję wszelkie wątpliwości początkującego przedsiębiorcy. 

Wybór formy opodatkowania

Wybór formy opodatkowania nie jest decyzją na lata. Mamy prawo do zmiany raz w roku. 

Przy uzupełnianiu formularza o wpis do CEIDG mamy do wyboru:

• Podatek na zasadach ogólnych,
• Podatek liniowy,
• Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
• Karta podatkowa;

Wybór opodatkowania jest uzależniony od tego, czym przedsiębiorca będzie się zajmował. 

Podatek na zasadach ogólnych

Podatek na zasadach ogólnych inaczej nazywany skalą podatkową zawiera dwa progi 17% i 32 %. Pierwszy próg jest stosowany, gdy podstawa obliczenia podatku (dochód) jest niższa niż 85 528 zł. Drugi próg ma zastosowanie, gdy kwota jest wyższa niż 85 528 zł. Jednak nie w całości. Pod stawkę 32% podlega nadwyżka ponad wymienioną kwotą.

Przed wybraniem skali podatkowej należy sobie odpowiedzieć na pytania:

• Jaki planuję uzyskać dochód z działalności?
• Kiedy działalność została założona? Czy przed założeniem pracowałam/em na etacie? Jeśli tak, to jakie były moje zarobki etatowe?
• Czy posiadam żonę/męża, z którym planuję wspólne rozliczenie podatkowe? A może żona/mąż nie pracował/ła przez część roku lub otrzymywał/ła niskie wynagrodzenie?
• Czy mam dzieci i planuję skorzystać z ulgi podatkowej w rocznym PIT?

Przykład 1:

Jacek założył działalność 2.10.2020 r. Wcześniej pracował na umowie o pracę, a jego zarobki przekraczały miesięcznie 10 000 zł na rękę. Jacek ma żonę i dwójkę dzieci. Żona Jacka nie pracuje, przebywa na urlopie wychowawczym, nie ma żadnych dochodów. Posiadają wspólność majątkową.

Czy Jackowi opłaca się wybrać na rok 2020 podatek na zasadach ogólnych?

Tak, opłaca się. Pomimo, że dochody z działalności i z umowy o pracę spowodują wejście na drugi próg podatkowym, Jacek będzie mógł rozliczyć się z żoną. Dzięki temu obniży swoje dochody, a w dodatku skorzysta z ulgi na dzieci.

Przykład 2:

Justyna założyła działalność 02.02.2020 r. Prowadzi gabinet psychoterapeutyczny. Oprócz tego posiada dwa mieszkania, które wynajmuje turystom krótkoterminowo. Przychód
z gabinetu i mieszkań rozlicza w działalności gospodarczej. Jej dochód z działalności przekracza miesięcznie 15 000 zł. Do czasu założenia działalności, rozliczała się za swoje usługi z poradnią psychologiczną na podstawie umowy zlecenie. 

Justyna ma męża i jedno dziecko. Posiadają wspólność majątkową. Mąż Justyny pracuje na etacie, a jego roczny dochód przekracza 150 000 zł.

Czy Justynie opłaca się wybrać na rok 2020 podatek na zasadach ogólnych?

Nie. Przedstawione dochody Justyny będą podlegały pod drugi próg podatkowy. Nawet jeśli zeznanie roczne złoży wspólnie z mężem, to nie obniżą znacząco dochodu. Z ulgi na dziecko nie skorzystają, ponieważ limit dochodów wynosi 112 000 zł w przypadku posiadania jednego dziecka.

Podatek liniowy

Podatek liniowy charakteryzuje się stałą stawką 19%. Nie ma znaczenia ile przedsiębiorca zarobi. Nie obowiązuje tutaj kwota wolna od podatku. Zatem, aby obliczyć podatek, należy pomnożyć podstawę opodatkowania przez stawkę 19%. 

O czym warto pamiętać przy wyborze podatku liniowego?

• podatek liniowy nie posiada progów podatkowych – bez względu na wysoki dochód płacę stałą stawkę 19%,
• wybór podatku liniowego odbiera możliwość wspólnego rozliczania się z małżonkiem,
• brak możliwości skorzystania z ulgi na dzieci i ulgi na Internet,
• dochodów z działalności opodatkowanej podatkiem liniowym nie łączymy
  z pozostałymi dochodami np. z umowy zlecenie (należy złożyć dwa oddzielne formularze – PIT-36L i PIT-37).

Czy zawsze można z niego skorzystać?

Niestety nie. Jeśli pracujesz na etacie, a otrzymałeś propozycję rozliczania się w formie B2B dla tego samego pracodawcy, to w danym roku podatkowym, nie możesz skorzystać
z podatku liniowego.

Przykład:

Michał pracował na etacie w spółce ABC do 31.10.2020 r. Od 1 listopada firma zaproponowała mu nowe warunki pracy i przejście na rozliczenie w formie B2B. Czy Michał może od 1 listopada wybrać podatek liniowy dla swojej działalności?

Nie może. Do końca roku 2020 musi rozliczać się według skali podatkowej. Dopiero na rok 2021 będzie mógł wybrać podatek liniowy.

Ryczałt ewidencjonowany

Ryczałt ewidencjonowany jest to uproszczona forma opodatkowania. Obowiązuje tu stała stawka podatku, która jest różna w zależności od prowadzonej działalności. Podatek płaci się od uzyskanego przychodu. Nie można rozliczać przy ryczałcie żadnych kosztów.

Nie każdy też może wybrać sobie ryczałt. Spis działalności, które nie mogą być na ryczałcie zawarty jest w załączniku nr 2 do ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. (http://www.przepisy.gofin.pl/przepisyno,710,172663,0,0,20171123,2,0.html)

Oprócz tego trzeba uważać na limit, który wynosi 250 000 EUR. Jeżeli wiemy, że nasze przychody, przekroczą tą kwotę, ryczałtu nie możemy wybrać.

Jakie mamy stawki?

• 20% – dotyczy głównie wolnych zawodów,
• 17% – dotyczy np. usług fotograficznych, zarządzania nieruchomościami,
• 12,5% – dotyczy najmu prywatnego (powyżej 100 000 zł),
• 10% – dotyczy sprzedaży środków trwałych,
• 8,5% – dotyczy najmu, dzierżawy czy działalności usługowej np. gastronomicznej,
• 5,5% – dotyczy działalności wytwórczej, robót budowlanych,
• 3% – dotyczy działalności gastronomicznej, z wyjątkiem przychodów ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,
• 2% – dotyczy sprzedaży produktów rolnych;

Ryczałt jest korzystny dla małych przedsiębiorców oraz takich, którzy mają niskie koszty prowadzenia działalności. 

Jako plusy ryczałtu mogę wymienić

• mniej formalności z rozliczeniem podatku,
• możliwość skorzystania z mniejszej stawki podatku,
• możliwość dopasowania swojego rodzaju działalności pod konkretną stawkę.

Karta podatkowa

Karta podatkowa jest jeszcze prostszą formą opodatkowania od ryczałtu. Nie trzeba prowadzić księgowości, a podatek do zapłaty nie jest uzależniony od dochodów. 

Podatek ustala Naczelnik Urzędu Skarbowego, który bierze pod  uwagę:

• rodzaj prowadzonej działalności,
• ilość zatrudnionych pracowników,
• liczbę mieszkańców miejscowości, w której prowadzona jest działalność;

Z karty podatkowej mogą korzystać Ci przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność samodzielnie. Nie przewidują współpracy z innymi podmiotami, a ewentualnego pracownika, zatrudnią na umową o pracę. 

Nie mogą wybrać karty podatkowej właściciele firm, którzy chcieliby skorzystać z usług osób niezatrudnionych na umowie o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw. Chyba, że zakres tych usług jest inny niż prowadzona działalność. Wyłączone z karty podatkowej są również osoby, które nie wykonują wolnego zawodu np. psycholog.

Przykład:

Julia prowadzi samodzielnie gabinet stomatologiczny. Do sprzątania gabinetu zatrudniła firmę sprzątającą. Czy może skorzystać z karty podatkowej?

Tak, usługi osoby sprzątającej nie są powiązane z wykonywaną działalnością. Są zatem usługami specjalistycznymi, niezbędnymi do wykonania całkowitej usługi Julii.

Oprócz tego wybierając kartę podatkową nie można korzystać z usług podwykonawców. Ustawodawca chce w ten sposób uchronić się przed sytuacją, kiedy przedsiębiorca będzie generował swój przychód z wykonywanych usług kosztem podwykonawców, opodatkowanych podatkiem liniowym lub według skali. W ten sposób cały dochód będzie korzystniej opodatkowany u przedsiębiorcy, który ma kartę podatkową.

Jaką działalność trzeba wykonywać, aby skorzystać z karty podatkowej?

1) usługową lub wytwórczo – usługową, biorąc pod uwagę limit zatrudnienia,

2) usługową w zakresie handlu detalicznego żywnością, napojami, wyrobami tytoniowymi oraz kwiatami, z wyjątkiem napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,

3) usługową w zakresie handlu detalicznego artykułami nieżywnościowymi, z wyjątkiem handlu paliwami silnikowymi, środkami transportu samochodowego, częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych, ciągnikami rolniczymi i motocyklami oraz z wyjątkiem handlu artykułami nieżywnościowymi objętego koncesjonowaniem,

4) gastronomiczną – jeżeli nie jest prowadzona sprzedaż napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5%,

5) w zakresie usług transportowych wykonywanych przy użyciu jednego pojazdu,

6) w zakresie usług rozrywkowych,

7) w zakresie pozostałych usług – prowadzoną przez osoby fizyczne, w tym rolników równocześnie prowadzących gospodarstwo rolne,

A co z tym VATem? Oto jest pytanie 🙂

Odpowiedź nie jest taka jednoznaczna – to zależy.

Co powinien wziąć pod uwagę przedsiębiorca, który zastanawia się nad rejestracją do VAT?

• rodzaj wykonywanej działalności,
• planowane przychody w działalności,
• rodzaj klientów (osoby fizyczne, firmy),
• wysokość stawki jaka będzie miała zastosowanie do działalności,
• inwestycje, które są planowane w działalności;

Obowiązkowo do VAT muszą się zarejestrować przedsiębiorcy, którzy:

• sprzedają złom z metali szlachetnych,
• sprzedają towary objęte akcyzą,
• sprzedają wyroby tytoniowe,
• są dostawcami energii elektrycznej,
• sprzedają samochody osobowe,
• prowadzą kancelarię prawniczą, doradztwa podatkowego,
• prowadzą działalność doradczą z różnych branż,
• prowadzą działalność jubilerską,
• nie posiadają siedziby działalności gospodarczej w Polsce,

Jeżeli otwierając działalność nie wybrano żadnej z powyższej pozycji, wówczas można skorzystać ze zwolnienia podmiotowego lub przedmiotowego. 

Co to w praktyce oznacza?

Zwolnienie podmiotowe dotyczy wysokości przychodów. Aktualny limit wynosi 200 000 zł. Jeśli przedsiębiorca nie przekroczy w skali roku przychodu (samej sprzedaży) powyżej 200 000 zł wówczas nie musi być VATowcem. Może skorzystać z tego zwolnienia.

Warto pamiętać, że jest to limit na rok. Przedsiębiorcy, który założył działalność np.
1 listopada nie będzie przysługiwała cała kwota, a tylko jej część – 33 333,33 zł.

Drugie zwolnienie – przedmiotowe dotyczy tego, czym będzie zajmował się przedsiębiorca.

Tutaj sporo zyskają przedsiębiorcy, którzy świadczą usługi (pod warunkiem, że nie wykonują dodatkowo usług za zakresu obowiązkowych do VAT – np. psycholog, który zajmuje się dodatkowo szkoleniami, doradztwem, organizowaniem konferencji z zakresu rozwoju osobistego, bez realizowania usługi medycznej):

• z zakresu opieki medycznej: lekarze, psychologowie, pielęgniarki, położne,
• edukacyjne – kursy językowe, szkolenia podnoszące kwalifikacje zawodowe, szkoły, uczelnie wyższe, nauczanie prywatne,
• finansowe – fundusze inwestycyjne, kredyty, pożyczki, poręczenia, gwarancje;

“Uff, jestem psychologiem, nie będę VATowcem – temat mnie nie dotyczy” Czy aby na pewno?

Nawet jeśli przedsiębiorca korzysta ze zwolnienia z VAT to może mieć kontakt z VATem, chociażby przy reklamie na Facebooku czy Goolge Adwords.

Przykład:

Ola prowadzi gabinet terapeutyczny i korzysta ze zwolnienia przedmiotowego. Założyła firmowego Facebooka, na którym reklamuje swoje usługi. Oprócz tego wykupiła usługę Google Adwords. Otrzymała fakturę na firmę zarówno od Facebooka i Google. Faktura jest na kwotę brutto z 0% VAT. Czy dotyczy ją rozliczenie VAT od tych faktur?

Tak. W związku z tym, że Facebook i Google są firmami zagranicznymi, VAT od tych faktur należy rozliczyć w Polsce. Zanim Ola dokonała takiej transakcji powinna zgłosić się VAT-UE. W tym celu powinna wypełnić druk VAT-R, zaznaczyć pole 58 w części C3 i dołączyć tytuł prawny do lokalu, gdzie jest prowadzona działalność.

Następnym krokiem jest naliczenie samodzielnie 23% VAT do zapłaconej faktury oraz zamieszczenie tego w formularzu VAT-9M (deklaracja powinna zostać wysłana elektronicznie do 25 dnia następującego po miesiącu wystawienia faktury).

Oczywiście trzeba pamiętać o zapłacie wyliczonego VAT do Urzędu Skarbowego.

W przypadku VATowców nie składa się deklaracji VAT-9M, a uwzględnia się informację
o takim zakupie w pliku JPK V7M. Transakcja dla takiego przedsiębiorcy jest neutralna podatkowo.

Kasa fiskalna

Mamy już wyjaśniony temat odnośnie wyboru formy opodatkowania i VAT. Pozostała do omówienia kwestia kasy fiskalnej. 

Czy do każdej działalności potrzebna jest kasa fiskalna? 

Tutaj znowu odpowiedź – to zależy 🙂

Pierwszym pytaniem, które sobie trzeba zadać, to czy sprzedajemy towary, usługi dla osób fizycznych. Od tej odpowiedzi będą zależały dalsze losy kasy fiskalnej.

Podobnie jak w przypadku VAT są działalności, które muszą obowiązkowo kupić
i zarejestrować kasę fiskalną. 

Są to np.:

• działalność w zakresie usług medycznych (lekarze, pielęgniarki),
• kosmetyczki,
• fryzjerzy,
• prawnicy,
• doradcy podatkowi,
• usługi gastronomiczne, catering;

Pozostali przedsiębiorcy, którzy prowadzą sprzedaż towarów lub usług dla osób fizycznych mogą skorzystać ze zwolnienia przedmiotowego.

Jeżeli w ciągu roku sprzedaż dla osób fizycznych nie przekracza 20 000 zł, kasy fiskalnej nie trzeba rejestrować. Limit przysługuje na rok więc trzeba uważać kiedy nastąpi pierwsza sprzedaż.

W równie komfortowej sytuacji są osoby prowadzące sklep internetowy, wyłącznie
w systemie wysyłkowym. Można skorzystać ze zwolnienia pod warunkiem, że zapłata za towar lub usługę nastąpi w całości przelewem, zostanie wysłana do klienta i będziemy prowadzili ewidencję nabywców.

Podsumowując, aby podjąć właściwe decyzje związane z opodatkowaniem działalności czy koniecznością zakupu kasy fiskalnej, najlepiej sporządzić sobie plan, w którym określimy cel rozwoju naszej działalności. Może się okazać początkowo, że wybieramy podatek według skali, korzystamy ze zwolnienia z VAT i nie kupujemy kasy fiskalnej. Po czym nagle pojawi się propozycja współpracy z dużym przedsiębiorstwem, dzięki któremu możemy zarobić spore pieniądze. Wtedy decyzja o opodatkowaniu może być już zupełnie inna.

Każdy przypadek powinien być przeanalizowany oddzielnie, a podjęta decyzja musi być
w pełni świadoma i poparta liczbami.